Koninginnenpage (Papilio machaon)
De koninginnenpage behoort tot de familie van de grote pages en is onze grootste inheemse dagvlindersoort. Met zijn prachtig geelzwart gekleurde vleugels, is hij ook één van de mooiste vlindersoorten die we hier te zien krijgen.

Hoe kan je de koninginnenpage herkennen?
De koninginnenpage is 50 tot 75 mm groot.
De vleugels van de koninginnenpage zijn geel en zwart gekleurd. De achtervleugels lopen uit in staartjes. Onderaan de vleugels loopt een blauwe rand en de rode stip in de binnenrandhoek van de vleugels is erg kenmerkend.
De rups van de koninginnenpage is in het begin zwart, met een witte vlek, in het laatste stadium kan de rups tot 50 mm groot worden en is hij groen, met zwarte, witte en oranje vlekken.

Wat eet de koninginnenpage?
De koninginnenpage gebruikt zijn lange roltong om nectar op te zuigen. Ze zijn verlekkerd op de nectar van allerhande kruiden, zoals rode klaver, vlinderstruik en akkerdistel.

Wat eet de rups van de koninginnenpage?
De rups doet zich te goed aan verschillende schermbloemigen: vooral wilde peen, maar soms ook gewone engelwortel, melkeppe en kleine bevernel. In de tuin kan je ze vinden op pastinaak, dille, venkel en wijnruit of op worteltjes in de moestuin.

Waar leeft de koninginnenpage?
De koninginnenpage is een zeer mobiele vlinder die over grote afstanden kan zwerven. De omvang van het verspreidingsgebied fluctueert dan ook min of meer jaarlijks. In gunstige zomers zwerft hij naar het noorden en komt dan verspreid in heel Nederland voor. In gemiddelde jaren vliegt hij veel schaarser en in ongunstige jaren wordt de vlinder uitsluitend in Zuid-Limburg gezien.
In warmere perioden zoals tussen 1930 en 1950 was de soort op veel plaatsen aanwezig. Daarna nam de stand weer af en begin jaren zestig was hij door een reeks koude en natte jaren een schaarse soort. Begin jaren tachtig was hij zelfs zeer zeldzaam, met alleen stabiele populaties op de Sint-Pietersberg en rond enkele voormalige mijnbergen in Limburg. Daarna breidde hij zich weer uit en in 2003 was er een grote invasie verspreid over het hele land. Op dit moment is de koninginnenpage een vrij schaarse standvlinder. Vaste populaties bevinden zich nu in Zuid-Limburg en in Zeeuws-Vlaanderen; de vele zwervende vlinders lijken niet in staat zich ergens permanent te vestigen.

Hoe plant de koninginnenpage zich voort?
Mannetjes en vrouwtjes van de koninginnenpage ontmoeten elkaar vaak op heuveltoppen, dit gedrag wordt ‘hill-topping’ genoemd. De eitjes van de koninginnenpage worden allemaal apart gelegd, andere vlinders leggen hun eitjes vaak in groepjes bij elkaar. Het vrouwtje plakt haar eitjes aan de stengels of blaadjes van de waardplant vast of dropt deze zelfs soms gewoon vanuit de lucht.
Rupsen zijn vreetmachines, ook die van de koninginnenpage. Naarmate de rups meer eet, wordt hij ook groter. Ze barsten letterlijk uit hun voegen. De rupsen beginnen hun leven klein en zwart, maar vervellen wel 4 keer. Op het einde is de rups dik en erg kleurrijk, groen met zwarte, witte en oranje vlekken. Als de rups volgroeid is, spint ze op een schaduwrijk plekje een zijdedraad, waarmee ze zichzelf vastmaakt aan een takje of stengel. Vervolgens ontdoet ze zich van het kleurrijke omhulsel en verandert in een bruine of groene pop. Wanneer de vlinder groot genoeg is, kruipt hij uit de pop.
Meestal vliegen er twee generaties vlinders rond, in warme jaren kan soms ook een derde generatie voorkomen. De eerste generatie spreid zijn vleugels van half april tot eind juni, van begin juli tot begin september is het de beurt aan de tweede generatie.

Weetjes over de koninginnenpage
Wanneer de rupsen van de koninginnenpage verstoord worden, komt er een oranje klier tevoorschijn. De klier verspreidt een onaangename geur, zo wil de rups predatoren afschrikken.
De kleur van de pop, groen of bruin, hangt af van de omgeving. Bruine poppen hebben meer kans om te overleven in een bruine omgeving en groene in een groene omgeving.
Rupsen ademen door gaatjes in hun poten.
Wanneer de vlinder uit de pop komt, duurt het enkele minuten voordat hij kan vliegen. Eerst moet de vlinder voldoende bloed naar zijn verkreukelde vleugels pompen.

Wat kan jij doen voor de koninginnenpage?
Wanneer je de koninginnenpage, en eigenlijk alle vlinders, wil helpen, vermijdt dan het gebruik van pesticiden. Door gras en bermen minder intensief te maaien, en niet alle wilde hoekjes weg te maaien, kan er voor gezorgd worden dat de vlinders altijd een plekje vinden om hun eitjes te leggen en te verpoppen. Als je rupsen vindt op je groenten, kan je die samen zetten op 1 plant. Zo hebben jij én de koninginnenpage eten.